من فكر مي كنم پس هستم گفته روشنفكري است كه دندان درد را ناچيز مي داند. من احساس مي كنم پس هستم، حقيقتي است بسيار بسيار معتبر تر و در مورد هر موجود زنده به كار مي رود. در اينجا بنياد خويشتن فكر نيست بلكه رنج است كه بنيادي ترين همه ي احساسهاست حتي وقتي يك گربه درد مي كشد نمي تواند به خويشتن يگانه و تبديل ناپذير خود ترديد كند.در رنج و درد شديد، جهان محو مي شود و هر يك از ما با خويشتن خويش تنها مي شود. در واقع رنج پرورشگاه خودمحوري است.

جاودانگي/ميلان كوندرا